พ่อแม่ทุกคนย่อมอยากเป็นคนเลือกสิ่งที่ดีที่สุดให้กับลูก แต่ความปรารถนาดีนี้ทำให้คุณพ่อคุณแม่พยายามคิดและตัดสินใจแทนลูกมากเกินไป ทำให้ลูกกลายเป็นเด็กไม่กล้าคิดหรือตัดสินใจทำอะไรด้วยตัวเองได้

เมื่อลองชั่งน้ำหนักดูแล้ว การเลือกสิ่งที่ดีให้ลูกก็สำคัญ แต่การ สอนลูกให้กล้าตัดสินใจ ด้วยตัวเอง ก็สำคัญต่อการเติบโตของลูกไม่น้อยไปกว่ากัน

Erik Erikson นักจิตวิทยาและจิตวิเคราะห์ ผู้ให้ความสำคัญกับการเรียนรู้พัฒนาการของเด็กปฐมวัย กล่าวถึงการสร้างความเชื่อมั่นในตัวเองของเด็กที่พ่อแม่ควรตระหนักก็คือ ถ้าเด็กมีโอกาสทำสิ่งต่างๆ และได้รับการยอมรับ ให้อิสระแก่เด็กในการเลือกทำกิจกรรมต่างๆ โดยมีผู้ใหญ่เป็นผู้ให้โอกาสในการซักถามปัญหา เปิดโอกาสให้ทดลองทำกิจกรรมต่างๆ ด้วยตนเอง ย่อมเป็นการสร้างความเชื่อมั่นในตัวเองให้กับเด็กได้เป็นอย่างดี

แต่ในทางตรงข้าม หากผู้ใหญ่ไปคอยปิดกั้นความอยากรู้อยากเห็นของเด็ก หรือไม่เปิดโอกาสให้เด็กได้เลือกทำกิจกรรมความต้องการและความสนใจของตัวเองแล้ว ก็ยากที่เด็กจะเติบโตอย่างคนที่มีความเชื่อมั่นใจตัวเองได้

รู้อย่างนี้แล้ว คุณพ่อคุณแม่อาจต้องวางความคาดหวังว่าลูกจะต้องได้รับแต่สิ่งที่ดีที่สุด ที่คุณพ่อคุณแม่เป็นคนเลือกให้เท่านั้นลงบ้าง แล้วให้ความสำคัญกับการ สอนลูกให้กล้าตัดสินใจ เพื่อเป้าหมายการเติบโตอย่างคนที่มีความเชื่อมั่น กล้าคิด และกล้าตัดสินใจเลือกสิ่งที่เหมาะกับตัวเองที่สุดกันดีกว่าค่ะ

1. พ่อแม่แสดงความเห็นอกเห็นใจได้ แต่ไม่เข้าไปแก้ปัญหาแทนลูก

เวลาที่ลูกไม่สามารถทำอะไรด้วยตนเองได้ ก็มักจะร้องเรียกขอความช่วยเหลือจากคุณพ่อคุณแม่ แต่หากคุณพ่อคุณแม่คอยยื่นมือเข้าไปช่วยเหลือลูกมากเกินไป ก็จะทำให้ลูกเคยชินและไม่อยากพยายามทำอะไรด้วยตัวเองอีกต่อไป

การตอบสนองที่ดีที่สุดคือการที่คุณพ่อคุณแม่พิจารณาปัญหาหรืออุปสรรคของลูก ให้คำแนะนำ และกำลังใจ เพื่อให้ลูกได้ลองใช้ศักยภาพของตัวเองให้เต็มที่ หากลูกทำได้ ก็ชื่นชม แต่หากทำไม่ได้ คุณพ่อคุณแม่สามารถแสดงความเข้าใจ เห็นอกเห็นใจ และให้ความช่วยเหลือด้วยการให้กำลังใจและช่วยกันคิดวิธีแก้ปัญหา เพื่อให้ลูกรู้ว่าถึงแม้ลูกจะผิดพลาด และคุณพ่อคุณแม่ก็พร้อมที่จะให้ความช่วยเหลือ แต่ถึงอย่างนั้น คุณพ่อคุณแม่ก็ยังให้ความสำคัญกับการตัดสินใจของลูกเสมอ

2. ทำตามกฎแต่ต้องไม่ตีกรอบ

หนึ่งในสิ่งที่มีผลต่อการคิดและตัดสินใจของลูก ก็คือการตั้งกฎกติกากำหนดขอบเขตในชีวิตลูกมากเกินไป เพราะถึงแม้กฎกติกาจะช่วยฝึกลูกมีระเบียบวินัยในชีวิต แต่หากกฎของคุณพ่อคุณแม่เข้มงวด คับแคบ และไม่เหมาะสมตามช่วงวัยของลูก ก็จะทำให้ลูกรู้สึกอึดอัด ไม่อยากเรียนรู้ และไม่กล้าคิดกล้าตัดสินใจในเรื่องสำคัญๆ ได้

3. ให้ลูกเติบโตจากการเรียนรู้

พ่อแม่หลายคนอาจจะรู้สึกว่า ‘ไม่ว่าลูกจะโตแค่ไหน ก็ยังเป็นเด็กในสายตาพ่อแม่เสมอ’ และใช้คำพูดนี้เป็นเหตุผลในการไม่ให้อิสระกับลูก ไม่ปล่อยให้ลูกลองทำอะไรด้วยตัวเอง พยายามเข้าไปจัดการทุกอย่างในชีวิตลูก

แต่ในทางกลับกัน คุณพ่อคุณแม่ควรเข้าใจว่าการไม่ยอมให้ลูกคิดและตัดสินใจด้วยตัวเองต่างหากที่ทำให้ลูกยังคงเป็นเด็กในสายตาคุณพ่อคุณแม่เสมอ และการให้อิสระ ฝึกคิด ฝึกวางแผน และเรียนรู้ที่จะยอมรับผลที่จะตามมาจากการตัดสินใจของตัวเองต่างหากที่จะทำให้ลูกเติบโตได้อย่างแท้จริง

4. ให้ลูกใช้เวลากับความผิดหวังบ้าง

หากคุณพ่อคุณแม่ปล่อยให้ลูกตัดสินใจด้วยตัวเอง แน่นอนว่าการตัดสินใจของลูกอาจไม่ได้ถูกต้องหรือดีที่สุดสำหรับคุณพ่อคุณแม่ หรือแม้แต่อาจทำให้ได้ผลลัพธ์ที่ไม่ดีอย่างที่ลูกคาดหวัง แต่ถึงอย่างนั้นคุณพ่อคุณแม่ก็ควรใช้โอกาสนี้สอนให้ลูกรับมือกับความผิดหวังและเสียใจด้วย เพื่อให้ลูกเรียนรู้ที่จะยอมรับผลจากการตัดสินใจของตัวเองและเปลี่ยนเป็นประสบการณ์ที่จะทำให้ตัดสินใจได้ดีขึ้นในอนาคต

อ้างอิง
Mom
All Pro Dad