ภาวะปรับตัวผิดปกติ หรือ Adjustment Disorder จัดอยู่ในกลุ่มโรคทางจิตเวชแบบ non-psychotic ที่อาจเกิดขึ้นกับคนที่ต้องเผชิญกับสภาวะกดดัน ความเครียด หรือมีอะไรมาทำให้เกิดความไม่สมดุลของร่างกายและจิตใจ ทำให้ไม่สามารถปรับตัวได้อย่างเหมาะสม จนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นการเรียน การทำงาน หรือการเข้าสังคม แต่จะมีอาการนานไม่เกิน 6 เดือน และสามารถหายเป็นปกติได้
ภาวะปรับตัวผิดปกติ สามารถเกิดขึ้นกับเด็กๆ ได้ เมื่อพวกเขาต้องเจอกับสถานการณ์ที่ทำให้รู้สึกกดดัน หวาดกลัว หรือกังวลใจเมื่อต้องรับมือกับความเปลี่ยนแปลง เช่น การไปโรงเรียนวันแรก การย้ายโรงเรียน การย้ายที่อยู่ และเปลี่ยนสภาพแวดล้อม
อาการที่บ่งบอกว่าลูกอาจจะกำลังอยู่ในภาวะปรับตัวผิดปกติ มีอะไรบ้าง ลองมาสังเกตพฤติกรรมของลูก แล้วหาทางรับมือกับความเครียดของลูกไปด้วยกันนะคะ
1. วิตกกังวล หงุดหงิด เครียด และตื่นเต้น
หากคุณพ่อคุณแม่สังเกตได้ว่าลูกมีพฤติกรรมเปลี่ยนไปหลังจากมีความเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นในชีวิต เช่น ฝันร้าย พูดถึงเรื่องเดิมๆ ในแง่ร้าย หงุดหงิดง่าย วิตกกังวลอย่างเห็นได้ชัด เครียดเวลาต้องไปโรงเรียน ตัวสั่น มือสั่น ร้องไห้ งอแงเวลาที่ต้องไปโรงเรียน มีพฤติกรรมถดถอยกลับไปเหมือนเด็กเล็ก เช่น ปัสสาวะราด พูดติดอ่าง
2. เศร้า เสียใจ และรู้สึกสิ้นหวัง
นักจิตวิทยายังบอกอีกว่า เด็กที่มีภาวะการปรับตัวผิดปกติ มักจะแสดงออกถึงความเศร้าอย่างมาก รู้สึกผิดง่าย น้อยใจง่าย รู้สึกว่าตัวเองไม่มีค่า เช่น รู้สึกว่าการไปโรงเรียนเป็นการลงโทษของคุณพ่อคุณแม่ ซึ่งความคิดและพฤติกรรมเหล่านี้จะส่งผลกระทบต่อการเรียนและชีวิตความเป็นอยู่และความสุขในการใช้ชีวิตของลูกได้
3. มีความพฤติกรรมต่อต้าน
ลูกเริ่มมีพฤติกรรมก้าวร้าว ชอบแกล้งเพื่อน ทำลายข้าวของ ไม่ทำตามกฎ และอีกสารพัดพฤติกรรมที่ชวนให้คุณพ่อคุณแม่หัวร้อน ก็เป็นไปได้ว่าที่มาของพฤติกรรมเหล่านั้นอาจมาจากการที่ลูกกำลังมีภาวะการปรับตัวผิดปกติ ซึ่งคุณพ่อคุณแม่ต้องแก้ปัญหาที่ต้นเหตุ คือการช่วยให้ลูกรับมือและจัดการกับความเครียดของตัวเองได้
4. มีความผิดปกติทางอารมณ์อย่างเห็นได้ชัด
ข้อสังเกตของภาวะการปรับตัวผิดปกติอีกอย่างหนึ่งที่คุณพ่อคุณแม่สามารถสังเกตได้ คือ ลูกมีความผิดปกติทางอารมณ์อย่างชัดเจน เช่น ลูกมีอาการเศร้าซึมมากผิดปกติ อารมณ์รุนแรง หรือหงุดหงิดง่ายอย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน
5. มีพฤติกรรมไม่เหมาะสมกับสถานการณ์
ลูกมีการแสดงออกที่เปลี่ยนไปและมีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมกับสถานการณ์เช่น พูดเสียงดังโดยไม่จำเป็น ขโมยของ ทำร้ายร่างกายตัวเอง หัวเราะผิดปกติ ไม่ฟังคนอื่นพูด พูดแทรก พูดหยาบ หรือใช้คำไม่เหมาะสมกับวัย พฤติกรรมแปลกๆ ของลูกก็เป็นหนึ่งในสัญญาณเตือนให้คุณพ่อคุณแม่รู้ว่าลูกกำลังเผชิญกับภาวะการปรับตัวผิดปกติเช่นกันค่ะ
ทั้งนี้ภาวะปรับตัวผิดปกติไม่สามารถป้องกันได้ แต่คุณพ่อคุณแม่สามารถช่วยลูกรับมือกับความเปลี่ยนแปลงได้ (https://aboutmom.co/features/teach-child-about-change/24215/) เพื่อให้ลูกมีทักษะการปรับตัวที่อาจจะต้องเกิดขึ้นอีกมากภายในอนาคตและสามารถใช้ชีวิตอย่างมีความสุขได้ค่ะ
COMMENTS ARE OFF THIS POST