พ่อแม่ทุกคนคาดหวังและอยากจะทำหน้าที่นี้ให้ดีที่สุด แต่อย่าลืมว่า… พ่อแม่ก็ธรรมดาเป็นเพียงมนุษย์คนหนึ่ง ไม่ว่าจะพยายามแค่ไหนก็ตาม ย่อมมีบางครั้งที่พลาดหรือเผลอทำร้ายจิตใจลูกไปโดยไม่รู้ตัว และจากความไม่ได้ตั้งใจหลายครั้ง อาจจะทำให้ลูกมีความทรงจำและภาพติตตาว่าแม่เป็นคนขี้บ่น พ่อเป็นคนขี้โมโห

พฤติกรรมของพ่อแม่ส่งผลต่อสภาพจิตใจ และลักษณะนิสัยในอนาคตของลูกได้มากกว่าที่คิด ดังนั้น จึงขอชวนคุณพ่อคุณแม่มาสำรวจว่าตัวเองกำลังมีพฤติกรรมเป็นพ่อแม่แบบที่ลูกไม่อยากได้หรือเปล่า

1. พ่อแม่จอมเผด็จการ

เพราะอยากให้ทุกอย่างเป็นดังใจ  ดังนั้น พ่อแม่ประเภทนี้มักจะอยากให้ลูกเชื่อฟังและปฏิบัติตามสิ่งที่พ่อแม่ต้องการอย่างเคร่งครัด โดยไม่สนใจความต้องการหรือความรู้สึกของลูก

หากลูกต้องเจอสถานการณ์นี้บ่อยๆ จะทำให้ลูกเป็นเด็กที่ไม่มีความสุข ไม่มีความเชื่อมั่นในตัวเอง ตัดสินใจเองไม่เป็น และกดดันตัวเองมากเกินไป

.

2. พ่อแม่ที่ไม่สนใจไยดีลูก

ทำงานกลับบ้านมาก็เหนื่อย อยากจะพักผ่อนให้หายเหนื่อย ทำให้ละเลยหน้าที่ความเป็นพ่อแม่ที่ดีหรือบางครั้งทำงานจนไม่มีเวลาพูดคุยกับลูกเลย

การที่พ่อแม่ไม่สนใจ ไม่ใส่ใจ ไม่มีเวลาให้กับลูก จะทำให้เขามีปัญหาในการเข้าสังคมกับเพื่อนๆ ที่โรงเรียน ขาดความรักและความผูกพันธ์กับครอบครัว

3. พ่อแม่ที่ชอบเปรียบเทียบ

เชื่อว่ามีพ่อแม่หลายคนที่มักจะนำข้อดีของลูกคนอื่นมาเล่าเปรียบเทียบให้ลูกตัวเองฟัง อาจเป็นเพราะความหวังดีและอยากให้ลูกมีพฤติกรรมดีๆ แบบนั้นบ้าง แต่การเปรียบเทียบไม่ได้ช่วยให้ลูกมีนิสัยที่ดีขึ้น ในทางกลับกันกลับจะทำให้ลูกกลายเป็นเด็กขี้อิจฉาคนอื่น มองไม่เห็นคุณค่าของตัวเอง ชอบเอาตัวเองไปเปรียบเทียบกับคนอื่นตลอดเวลา ทำให้เด็กรู้สึกกดดันและมีปมด้อยได้ในอนาคต

4. พ่อแม่เจ้าระเบียบเกินไป

พ่อแม่ประเภทนี้จะรู้สึกมีความสุขมากเมื่อเห็นบ้านเป็นระเบียบเรียบร้อย ข้าวของต้องวางเป็นที่เป็นทาง  ถ้าหากลูกทำบ้านรกจะโกรธและตำหนิลูกอย่างรุนแรง

นิสัยความเจ้าระเบียบจะทำให้พ่อแม่คอยจู้จี้จุกจิกกับลูกตลอดเวลา และทำให้ลูกมีปมด้อย เพราะรู้สึกว่าตัวเองไม่มีอะไรดี และรู้สึกผิดหวังที่ทำอะไรก็ไม่ถูกใจพ่อกับแม่สักอย่าง และกลายเป็นเด็กที่ไม่มีความหยืดหยุ่นในการใช้ชีวิต

5. พ่อแม่ขี้บ่น

เมื่อลูกไม่ยอมทำตามคำสั่ง จนทำให้พ่อแม่คอยพูดย้ำเตือนบ่อยครั้ง เผลอบ่นระบายอารมณ์มากเกินไป ซึ่งการบ่นมักจะมาพร้อมน้ำเสียงและถ้อยคำตำหนิแฝงอยู่ ทำให้เด็กๆ ที่ถูกบ่นไม่ชอบและรู้สึกไม่ดีที่ถูกพ่อแม่บ่นบ่อยๆ

การบ่นมากเกินไป จะทำให้ลูกมีพฤติกรรมต่อต้าน ไม่ยอมทำตามที่พ่อแม่บอก หรือร้องไห้อาละวาด ขว้างปาสิ่งของ กลายเป็นเด็กที่มีพฤติกรรมก้าวร้าว ขี้หงุดหงิด และมีอารมณ์รุนแรง

6. พ่อแม่อารมณ์ไม่คงที่ เดี๋ยวดีเดี๋ยวร้าย

สำหรับมนุษย์พ่อแม่การมีหลากหลายอารมณ์ ตอนเช้าอารมณ์ดี ลูกกินข้าวหกเลอะเทอะก็ไม่ว่า แต่พอตอนเที่ยง ลูกกินข้าวหกเลอะเทอะเหมือนเดิม พ่อแม่กลับแสดงอารมณ์โมโหและต่อว่าลูก จนทำให้ลูกไม่เข้าใจว่า ทั้งที่ทั้งสองเหตุการณ์คล้ายกัน แต่ทำไมพฤติกรรมของพ่อแม่ที่แสดงออกมาถึงไม่เหมือนกัน

เมื่อพ่อแม่แสดงพฤติกรรมที่ไม่สม่ำเสมอกับลูก จะทำให้ลูกเกิดความรู้สึกสับสน ไม่เชื่อใจพ่อกับแม่ และไม่เห็นคุณค่าของตัวเอง (Low Self-Esteem) ซึ่งจะส่งผลให้กลายเป็นเด็กอ่อนไหวต่อคำวิจารณ์ เศร้าเสียใจ วิตกกังวลง่าย ไม่ค่อยกล้าตัดสินใจสิ่งต่างๆ ด้วยตัวเอง

7. พ่อแม่ขี้กลัวเกินเหตุ

เพราะลูกเป็นดั่งแก้วตาดวงใจของพ่อ และโลกใบนี้เต็มไปด้วยอันตราย จึงทำให้พ่อแม่เกิดความรู้สึกกลัวที่จะสูญเสียลูกไป คิดหวาดระแวงทุกสิ่งทุกอย่างแทนลูก ไม่ยอมปล่อยให้ลูกไปเผชิญโลกภายนอกด้วยตัวเอง

เมื่อพ่อแม่รู้สึกวิตกกังวลมากเกินกว่าเหตุ จะพลอยทำให้ลูกรู้สึกวิตกกังวลไปด้วย การเลี้ยงลูกแบบนี้จะทำให้เด็กกลายเป็นคนหวาดกลัวเกินกว่าเหตุ มองโลกในแง่ร้าย ไม่มีความสุขกับชีวิต และขาดความเชื่อมั่นในตัวเอง

อ้างอิง
จิตเวช รามา ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
สมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย
หมอเสาวภา เลี้ยงลูกเชิงบวก
Rakluke
WINNEWS