แม้จะคอยตักเตือนหรือห้ามไม่ให้ลูกใช้มือขยี้ตา แต่คุณพ่อคุณแม่ย่อมต้องเคยเห็นลูกเผลอใช้ขยี้ตาเวลาระคายเคืองตาอยู่บ่อยๆ

และการขยี้ตานี่เองที่เป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้ ลูกเป็นตากุ้งยิง หรือ การติดเชื้อแบคทีเรียที่เปลือกตา ทำให้เป็นตุ่มหรือหนองและมีอาการเจ็บปวดได้

จากประสบการณ์คุณแม่ของลูกชายวัย 4 ขวบ ที่เป็นตากุ้งยิง ทำให้เราเรียนรู้สิ่งที่เกิดขึ้น พร้อมรักษาดวงตาของลูกให้ดีที่สุด และพยายามหาวิธีป้องกัน เพื่อลดโอกาสที่จะเกิดซ้ำในครั้งหน้า

หากคุณพ่อคุณแม่กำลังรับมือกับ ลูกเป็นตากุ้งยิง อยากให้รีบรักษาและดูแลอาการของลูกอย่างใกล้ชิด เพราะถึงแม้ส่วนใหญ่ อาการตากุ้งยิงหายเองภายใน 1-2 สัปดาห์ แต่หากไม่รีบรักษาอย่างถูกต้องก็มีความเป็นไปได้ที่อาการจะเรื้อรังนานกว่านั้น เหมือนอย่างที่ลูกชายของเราเป็นตากุ้งยิงนานร่วมเดือน แม้สุดท้ายจะหายดี แต่ก็ยังทิ้งร่องรอยแผลเป็นเล็กๆ ไว้บนเปลือกตา

อาการเริ่มต้นของตากุ้งยิง

จุดสังเกตว่าลูกอาจเป็นตากุ้งยิงก็คือ บริเวณขอบตาซ้ายของลูกมีอาการระคายเคืองเป็นสีแดงระเรื่อ เราเริ่มประคบอุ่นให้ลูก แต่หลังจากนั้นไม่กี่วัน ขอบตาลูกก็เริ่มบวมคล้ายมีหนองด้านใน เราพาไปหาคุณหมอ ตอนนั้นคุณหมอยังไม่พิจารณาสะกิดหนองออก แต่ให้รักษาด้วยการกินยาฆ่าเชื้อ พร้อมกำชับว่า ระหว่างนี้หากตุ่มหนองเริ่มแตกให้ใช้น้ำเกลือเช็ดทำความสะอาดให้เรียบร้อย

หลังกินยาฆ่าเชื้อจากคุณหมอ 2-3 วัน ตุ่มบวมหนองก็เริ่มแตก เราจึงเช็ดเปลือกตาลูกด้วยน้ำเกลือ และตุ่มบวมนั้นก็เริ่มยุบ และเห็นเป็นรอบแผลชัดเจน หลายวันผ่านไป ตุ่มยุบลงไปมาก แต่ก็ไม่หายสนิทสักที

ครั้งนี้เราพาลูกกลับไปหาหมอ เบื้องต้นคุณหมอบอกเราว่า ลูกเป็นตากุ้งยิง ที่อาจจะต้องผ่าออกโดยจะออกใบนัดเพื่อให้มารอแอดมิต ทำการวางยาสลบและผ่าออก

ตอนนั้นเราคิดว่าอยากขอทางเลือกอื่น คุณหมอจึงให้กินยาฆ่าเชื้อต่อ 1 สัปดาห์ พร้อมหยอดยาและป้ายยา 2 อาทิตย์ และนัดใหม่อีกครั้งในสัปดาห์ที่ 3

เมื่อครบ 2 อาทิตย์ แผลของลูกไม่ได้บวมขึ้น แต่ก็ไม่หายสนิท ซ้ำยังมีหนองจิ๋วๆ และเลือดออกจางๆ อยู่ ด้วยความที่เราอยากให้ลูกหายไวๆ จึงตัดสินใจพาลูกไปโรงพยาบาลก่อนวันนัด จึงได้พบคุณหมอท่านอื่น

ตอนนั้นเราบอกกับลูกชายไว้ล่วงหน้าว่า หากคุณหมอจะต้องรักษาด้วยการสะกิดแผลที่ตาของลูก ลูกจะต้องอดทนเจ็บหน่อย เพื่อให้ลูกได้เตรียมตัวเตรียมใจล่วงหน้า

แนวทางการรักษา หลังจากกินยาฆ่าเชื้อแล้วยังไม่หาย

เป็นดังคาด คุณหมอแจ้งว่า หนองยังค้างอยู่ ทำให้ไม่หายสักที แต่สามารถรักษาได้ด้วยการฉีดยาชาและกรีดหนองออกเราเห็นด้วยจึงขอเวลาไปเจรจากับลูก ด้วยการใช้วิธีบอกลูกตรงๆ ว่าจะเกิดอะไรขึ้น เช่น มันอาจจะเจ็บ แต่หากลูกเจ็บ ลูกสามารถร้องเสียงดังได้ แต่ห้ามดิ้นจนทำให้คุณหมอทำงานลำบาก และลูกก็จะกลายเป็นเด็กกล้าหาญ แม้ต้องปิดตาข้างเดียว (สัก 3 ชม.) ก็ตาม

เจ้าหน้าที่และพยาบาลนำแผ่นรัดตัวมาห่อตัวลูกไว้ ป้องกันการดิ้น จากนั้นคุณหมอก็จะฉีดยาชาที่เปลือกตา ตอนนั้นเองที่ลูกร้องไห้เสียงดัง ตามด้วยการกรีดและขูดเอาหนองที่เหลือออก แม้ว่าลูกจะร้องไห้ตลอด แต่เขากลับไม่ดิ้น ไม่โวยวายเลย และด้วยความร่วมมือจึงกรีดหนองเสร็จอย่างรวดเร็ว ลูกวิ่งออกมา ใบหน้ายิ้มแป้น ใจของแม่อุ่นขึ้นเป็นกอง

หลังจากกรีดหนอง คุณหมอแจ้งว่า เดิมทีบริเวณที่เป็นตากุ้งยิงเดิม ก็เริ่มเป็นแผลมาก่อนแล้ว หลังจากแผลกรีดหาย อาจจะทิ้งร่องรอยไว้เล็กน้อย แต่ด้วยความเป็นเด็ก มีโอกาสที่จะเป็นแผลเป็นนูนนั้นน้อยมาก จากนั้นคุณหมอนัดติดตามแผลกรีดอีก 5 วันข้างหน้า โดยส่งต่อให้หมอคนเดิมเป็นผู้ดูแล

สาเหตุของการเป็นตากุ้งยิง

คุณหมออธิบายให้ฟังว่า ตากุ้งยิงเกิดจากการอักเสบของต่อมไขมันบริเวณเปลือกตาทั้งสองที่มีเป็นร้อย ส่วนใหญ่อาจจะเกิดจากการถูกฝุ่นแล้วใช้มือที่ไม่สะอาดขยี้ตา ทำให้เปลือกตาอุดตันและอักเสบกลายเป็นตากุ้งยิง ส่วนใหญ่เด็กมักจะเป็นตากุ้งยิงบ่อยกว่าผู้ใหญ่ และเป็นได้ทั้งข้างซ้ายและขวา เปลือกตาบนและเปลือกตาล่าง สลับกันเป็นหรือเป็นพร้อมๆ กันได้ รวมทั้งสามารถเกิดขึ้นซ้ำได้ที่ตำแหน่งเดิม หรือเปลี่ยนข้างไปเรื่อยๆ ได้

คุณหมอแนะนำว่า ควรหลีกเลี่ยงให้ลูกเล่นบริเวณที่มีฝุ่นมากๆ และสอนให้ลูกล้างมือบ่อยๆ หลีกเลี่ยงการขยี้ตาบ่อยๆ เพื่อป้องกันการเกิดซ้ำ ก็จะลดปัญหาการเป็นตากุ้งยิงของลูกลงไปได้มาก

การดูแลแผลตากุ้งยิงของลูก

หลังจากการกรีดตา คุณหมอแนะนำให้ปิดตาไว้ให้ครบ 3 ชั่วโมง หลังจากนั้นให้เปิดตา กินยาพาราฯ บรรเทาอาการปวดจากการกรีดแผล ประคบเย็นด้วยแผ่นเจล Hot & Cool ขนาดเล็ก เพื่อลดอาการบวม ทำความสะอาดแผลด้วยเช็ดน้ำเกลือที่เปลือกตาเบาๆ ทั้งสองข้าง เพื่อป้องกันไม่ให้แผลผ่าติดเชื้อจนเป็นหนอง กินยาฆ่าเชื้อให้ครบจนหมด หยอดตาและป้ายตาตามที่คุณหมอสั่ง หลังจากนั้นแผลแห้งสนิทให้ประคบอุ่น ประมาณวันละ 10-15 นาที เพื่อบรรเทาอาการบวมและช่วยลดรอยแดง

ระยะเวลาเดือนกว่าของการเป็นตากุ้งยิงและการรักษาที่ยาวนาน ทุกวันนี้แผลกรีดตาของลูกยังคงเป็นรอยเล็กๆ และทิ้งรอยแดงบริเวณขอบเปลือกตาให้เห็นอยู่ แต่เราก็หวังว่า เวลาผ่านไปสีแดงเข้มที่เปลจะค่อยๆ จางลงได้ในที่สุด