คุณพ่อคุณแม่ที่มีลูกอยู่ในช่วงวัยประมาณ 3-5 ปี จะเริ่มมีพัฒนาการตามธรรมชาติเกี่ยวกับการอยากรู้ อยากลอง อยากสัมผัสสิ่งรอบตัว เรียกได้ว่าเป็นวัยแห่งนักสำรวจ จึงชอบตั้งคำถามกับคุณพ่อคุณแม่ จนได้รับฉายาว่าเป็น ‘เจ้าหนูจําไม’ เพราะเด็กๆ จะมักจะสงสัยและตั้งคำถามอย่างไม่รู้จักจบสิ้น
ถึงแม้จะพอเข้าใจว่าการเป็น ‘เจ้าหนูจําไม’ นั้น ถือเป็นหนึ่งในช่วงเวลาสำคัญของพัฒนาการและการเรียนรู้ของลูก แต่พอเจอเจ้าตัวแสบเดี๋ยวซักเดี๋ยวถาม สงสัยแทบทุกอย่างที่ขวางหน้า ก็อดไม่ได้ที่จะเหนื่อยหน่าย ไม่อยากตอบ ไม่อยากอธิบาย แกล้งทำเป็นไม่ได้ยินก็แล้ว ตอบปัด ตัดจบก็แล้ว ลูกก็ยังไม่เลิกถาม
แต่เพื่อไม่ให้ความสงสัยและการตั้งคำถามของลูกต้องเสียเปล่า แทนที่จะหาทางเลี่ยงที่จะตอบ เราลองสูดหายใจลึกๆ แล้วมาดูกันดีกว่าค่ะว่าเมื่อลูกน้อยอยู่ในช่วงวัยแห่งความสงสัยและช่างซักถาม พ่อแม่อย่างเราจะมีวิธีรับมืออย่างไรเพื่อให้การถามของลูกช่วยส่งเสริมพัฒนาการที่ดีต่อไปได้
1. ตอบคำถามให้เข้าใจง่าย
วิธีการเลือกตอบคำถามให้เด็กช่างถามในวัยนี้ คุณพ่อคุณแม่ควรตอบคำถามด้วยคำตอบที่เข้าใจง่ายๆ เป็นรูปธรรม หรือยกตัวอย่างเปรียบเทียบที่ลูกสามารถจินตนาการตามได้ ไม่จำเป็นต้องอธิบายตามหลักการหรือเป็นวิชาการมากเกินไป เพราะลูกอาจจะไม่เข้าใจ และควรสังเกตระดับความอยากได้คำตอบของลูก ว่าลูกอยากรู้มากแค่ไหน เพราะบางครั้งการตั้งคำถาม อาจเกิดจากความต้องการชวนคุณพ่อคุณแม่คุยหรือให้คุณพ่อคุณแม่หันมาสนใจก็เป็นได้
2. ไม่ต่อว่า หรือแสดงความรู้สึกรำคาญ
แม้จะมีบางเวลาที่ลูกตั้งคำถามเหมือนต้องการท้าทายความสามารถในการตอบของคุณพ่อคุณแม่ แต่ถึงอย่างไรคุณพ่อคุณแม่ก็ไม่ควรแสดงออกว่าเบื่อ รำคาญ หรือรู้สึกเหนื่อยที่จะต้องตอบคำถามลูก เพราะการแสดงท่าทีรำคาญ หรือสั่งให้ลูกหยุดตั้งคำถาม จะเป็นการขัดขวางพัฒนาการทางสมองของลูกได้ หากมีการห้ามถามหรือแสดงออกให้ลูกรู้สึกว่าการซักถามของลูกเป็นเรื่องผิดเรื่องไม่ดี จะทำให้ลูกสูญเสียความมั่นใจในการคิดและตั้งคำถามอื่นๆ ต่อไปได้
3. ตอบคำถามแบบชวนให้ลูกคิด
ถึงจะควรตอบคำถามลูกด้วยคำตอบที่เข้าใจง่าย แต่การตอบคำถามของคุณพ่อคุณแม่ก็สามารถมีลูกเล่นและชั้นเชิงเพิ่มเติมได้ เช่น ใช้วิธีตั้งคำถามกลับ หรือตั้งคำถามต่อยอดจากสิ่งที่ลูกถาม เพื่อเปิดโอกาสให้ลูกได้ใช้ความคิดและฝึกการวิเคราะห์ในแบบของตัวเอง ก่อนที่จะช่วยอธิบายคำตอบให้ลูกต่อไป
4. ไม่ตอบคำถามอย่างขอไปที
บ่อยครั้งที่ลูกอาจตั้งคำถามในสิ่งที่คุณพ่อคุณแม่ไม่รู้คำตอบ จะค้นหาคำตอบให้เดี๋ยวนั้นก็ไม่สะดวก แต่ถึงอย่างนั้น คุณพ่อคุณแม่ก็ไม่ควรตอบคำถามลูกอย่างขอไปที เพราะจะส่งผลทำให้ลูกมีความเข้าใจที่ผิดติดตัวไปจนโต ถ้าลูกมีคำถามที่คุณพ่อคุณแม่ไม่รู้หรือไม่แน่ใจว่าจะตอบอย่างไรดี คุณพ่อคุณแม่สามารถบอกลูกว่าขอเวลาเพื่อไปหาคำตอบแล้วจะกลับมาตอบอีกครั้งย่อมดีกว่าการตอบผิดๆ หรือตอบเพื่อให้ผ่านไป แต่ความเข้าใจนั้นจะอยู่กับลูกไปอีกนาน แล้วยังทำให้คุณพ่อคุณแม่ดูน่าเชื่อถือน้อยลงในสายตาลูกได้เลยนะคะ
5. ตอบด้วยการพาลูกไปเรียนรู้ด้วยตัวเอง
บางคำถามของลูก อาจหาคำตอบได้โดยการพาลูกไปลองเรียนรู้ด้วยตัวเอง เช่น เมื่อลูกสงสัยว่าว่าต้นไม้โตขึ้นได้อย่างไร คุณพ่อคุณแม่อาจลองชวนลูกปลูกต้นไม้ของตัวเอง บอกวิธีการดูแลต้นไม้ แล้วให้ลูกเฝ้าสังเกตการเจริญเติบโตต้นไม้ด้วยตัวเอง วิธีนี้ ถึงแม้ว่าลูกอาจจะไม่ได้คำตอบที่ต้องการในทันที แต่ผลของมันจะสร้างความเข้าใจที่ลึกซึ้งให้กับลูกได้ดีมากเลยล่ะค่ะ
COMMENTS ARE OFF THIS POST