ยุคสมัยที่ครอบครัวรุ่นใหม่ ไม่นิยมมีลูกหรือมีความต้องการมีลูกน้อยลง การมีลูกเพียงคนเดียว ถือเป็นทางออกที่หลายครอบครัวคิดว่าลงตัวที่สุด เพราะจะได้มอบความรัก ความใส่ใจ และทุ่มเทการดูแลทั้งหมดให้กับลูกคนเดียวได้อย่างเต็มที่

งานวิจัยหลายชิ้นระบุว่า ลูกคนเดียว มีแนวโน้มที่จะประสบความสำเร็จในด้านการศึกษาและมีทักษะทางปัญญาที่พัฒนาได้ดี เนื่องจากได้รับความเอาใจใส่และการสนับสนุนจากพ่อแม่เป็นอย่างดี โดยเฉพาะด้านการพัฒนาภาษาและการอ่าน พ่อแม่ที่มีลูกคนเดียวมักใช้เวลาในการพูดคุยและอ่านหนังสือให้ฟังมากกว่าเด็กที่มีพี่น้อง ทำให้ลูกคนเดียวมีโอกาสได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง

เช่นเดียวกับ Toni Falbo ศาสตราจารย์ด้านจิตวิทยาจากมหาวิทยาลัยเท็กซัส ซึ่งศึกษาพัฒนาการของเด็กที่ไม่มีพี่น้องมาหลายทศวรรษ ก็ชี้ให้เห็นว่า ลูกคนเดียว มักได้รับประโยชน์จากการได้รับความเอาใจใส่อย่างใกล้ชิดจากพ่อแม่ ทำให้มีโอกาสพัฒนาทักษะด้านการเรียนรู้และความมั่นใจในตนเองสูงกว่าเด็กที่มีพี่น้องหลายคน

อย่างไรก็ตาม แม้การเลี้ยงลูกคนเดียวจะมีข้อดีหลายประการที่ทำให้คุณพ่อคุณแม่สนับสนุนลูกได้อย่างเต็มที่ แต่ในขณะเดียวกันก็มีสิ่งที่คุณพ่อคุณแม่ควรระวังไม่ให้ความรักความทุ่มเทที่มีต่อลูกคนเดียว กลายเป็นผลร้ายกับลูกต่อไปได้

1. พ่อแม่อาจตามใจลูกมากเกินไป

ลูกคนเดียวมักได้รับการเลี้ยงดูอย่างทะนุถนอมและเอาอกเอาใจมากเป็นพิเศษ เพราะคุณพ่อคุณแม่ต้องการให้ลูกได้รับสิ่งที่ดีที่สุดเท่าที่จะทำได้ หากไม่ระมัดระวัง คุณพ่อคุณแม่อาจเผลอตามใจลูกมากเกินไป ส่งผลให้ลูกมีพฤติกรรมเอาแต่ใจและมีผลต่อลักษณะนิสัยด้านอื่นไปจนโตได้

2. ลูกถูกควบคุมจนขาดอิสระ

การเป็นลูกคนเดียว ทำให้คุณพ่อคุณแม่มีเวลาพอที่จะใส่ใจและติดตามพฤติกรรมของลูกทุกรายละเอียด ซึ่งอาจทำให้ลูกรู้สึกว่าถูกควบคุมจนไม่มีอิสระ หรือคุณพ่อคุณแม่คอยควบคุมตลอดเวลา ไม่เปิดโอกาสให้ลูกได้ตัดสินใจเรื่องเล็กๆ น้อยๆ ด้วยตัวเอง ซึ่งพฤติกรรมเหล่านี้อาจทำลายความมั่นใจและทำให้ลูกไม่ได้เรียนรู้และขาดความรับผิดชอบได้

3. คุณพ่อคุณแม่คาดหวังในตัวลูกมากเกินไป

คุณพ่อคุณแม่ที่มีลูกคนเดียว มักจะตั้งความหวังในตัวลูกเอาไว้มาก ทั้งเรื่องการเรียน ความสามารถ สังคม และการประสบความสำเร็จในชีวิต ซึ่งอาจทำให้ลูกเครียดและรู้สึกกดดันได้

นอกจากนี้ การคาดหวังในตัวลูกมากเกินไป ทำให้เด็กหลายคนมีแนวโน้มที่จะเป็นเพอร์เฟกต์ชันนิสต์ จนอาจกลายเป็นความเครียดสะสมได้

4. ปกป้องลูกมากเกินไป

ลูกคนเดียวมักจะเป็นคนที่คุณพ่อคุณแม่เห็นว่าเป็นเด็กที่ต้องการการดูแลตลอดเวลา รวมถึงการเป็นลูกคนแรกของครอบครัว ก็ทำให้คุณพ่อคุณแม่เป็นห่วงและกังวลมากกว่าปกติ ทำให้คุณพ่อคุณแม่กลายเป็นคนขี้กังวลที่ต้องการปกป้องลูกจากสถานการณ์ที่ยากลำบากในชีวิต ซึ่งอาจทำให้ลูกขาดโอกาสในการเรียนรู้ และไม่สามารถแก้ปัญหาต่างๆ ด้วยตนเองได้

5. ขาดความยืดหยุ่นทางสังคม

แม้ลูกคนเดียวจะมีโอกาสได้รับความใส่ใจจากคุณพ่อคุณแม่มากจนทำให้มีความมั่นใจในตัวเองสูง แต่มีงานวิจัยบางชิ้นเผยว่า ลูกคนเดียวอาจมีทักษะทางสังคมที่ต่ำกว่าเด็กที่มีพี่น้อง ทำให้ขาดการฝึกฝนเรื่องการแบ่งปัน การยอมรับความคิดเห็นของผู้อื่น และขาดโอกาสในการฝึกฝนทักษะการใช้ชีวิตที่มักเกิดจากการมีพี่น้อง

ดังนั้น คุณพ่อคุณแม่ที่มีลูกคนเดียว อาจต้องให้ความสำคัญกับการสอนให้ลูกปรับตัวและเรียนรู้การเข้าสังคมมากขึ้น

อ่านบทความ: ลูกนิสัยไม่เหมือนกัน: ความแตกต่างนิสัยของลูกคนโต คนกลาง คนเล็ก และลูกคนเดียว

อ้างอิง
Psychologytoday
greatergood.berkeley.edu