ลูกหลับยาก ลูกตื่นกลางดึก เป็นอีกความท้าทายที่คุณพ่อคุณแม่มือใหม่ต้องเผชิญ ซึ่งปัญหานี้ไม่เพียงแต่ส่งผลต่อการพักผ่อนของลูกน้อย แต่ยังกระทบต่อพัฒนาการและอารมณ์ของลูกในระยะยาว รวมถึงทำให้คุณพ่อคุณแม่อ่อนล้าจากการนอนไม่พออีกด้วย

กุญแจสำคัญที่จะช่วยให้ลูกได้รับการพักผ่อนที่เพียงพอและมีคุณภาพ อยู่ที่การทำความเข้าใจธรรมชาติการนอนหลับของลูกน้อย หรือที่เรียกว่า Sleep Cycle

Sleep Cycle หรือวงจรการนอนหลับ คือ รูปแบบการนอนหลับที่สลับไปมาระหว่างช่วงหลับตื้น หลับลึก และหลับฝัน ซึ่งจะเกิดขึ้นซ้ำๆ ตลอดคืน โดยสามารถแบ่งเป็น 2 ระยะใหญ่ๆ ได้แก่ Non-REM Sleep (การนอนหลับที่ไม่มีการเคลื่อนไหวของลูกตา) และ REM Sleep (การนอนหลับแบบมีการเคลื่อนไหวของลูกตาอย่างรวดเร็ว) ซึ่งแต่ละระยะก็แบ่งย่อยออกไป ดังนี้

• Non-REM Sleep (3 ระยะ)

ระยะ N1 (หลับตื้นมาก): เป็นช่วงเริ่มต้นของการหลับ ทำให้ลูกมีโอกาสสะดุ้งตื่นได้ง่ายที่สุด คล้ายกับการงีบหลับ

ระยะ N2 (หลับตื้น): ร่างกายเริ่มผ่อนคลายมากขึ้น อัตราการเต้นของหัวใจและการหายใจช้าลง อุณหภูมิร่างกายลดลง แต่ลูกยังสามารถตื่นได้ง่ายในระยะนี้

ระยะ N3 (หลับลึก): เป็นช่วงที่สำคัญที่สุดสำหรับการฟื้นฟูร่างกายและสมอง สังเกตได้ว่าลูกจะหลับสนิท ปลุกให้ตื่นยาก ร่างกายจะหลั่ง Growth Hormone เพื่อการเจริญเติบโต การนอนหลับในระยะนี้อย่างเพียงพอสำคัญต่อพัฒนาการมาก

• REM Sleep (หลับฝัน): เป็นช่วงที่สมองทำงานคล้ายขณะตื่น มีการเคลื่อนไหวของลูกตาอย่างรวดเร็ว เกิดความฝันขึ้นในระยะนี้ สมองจะประมวลผลข้อมูลและจัดเก็บความจำ การหลับในระยะ REM นี้สำคัญต่อพัฒนาการด้านอารมณ์และการเรียนรู้ของลูก

วงจรการนอนหลับของเด็กจะสั้นกว่าผู้ใหญ่ โดยเฉพาะเด็กเล็กอาจมีวงจรเพียง 45-60 นาที และจะตื่นขึ้นมาได้ง่ายเมื่อเปลี่ยนจากระยะหนึ่งไปอีกระยะ หากลูกยังไม่สามารถเชื่อมวงจรการนอนหลับด้วยตัวเองได้ ก็จะตื่นขึ้นมากลางดึกบ่อยครั้ง การเข้าใจกระบวนการนี้เป็นพื้นฐานสำคัญในการปรับพฤติกรรมการนอนให้ลูกน้อย

5 ทริกช่วยให้ลูกนอนหลับยาวตลอดคืนตามวงจรการนอนหลับ

1. สร้างกิจวัตรการนอนที่สม่ำเสมอa

การสร้างกิจวัตรก่อนนอนที่สม่ำเสมอทุกคืน เช่น อาบน้ำอุ่น อ่านนิทาน ร้องเพลงกล่อ หรือนวดตัวเบาๆ จะช่วยส่งสัญญาณให้สมองของลูกรับรู้ว่าถึงเวลาเตรียมตัวนอนแล้ว และยังช่วยให้ลูกเข้าสู่ระยะหลับตื้นได้อย่างราบรื่น

2. สังเกตสัญญาณง่วงของลูก

เมื่อคุณพ่อคุณแม่เห็นสัญญาณความง่วงของลูก เช่น หาว ขยี้ตา หรือเริ่มซึม ให้รีบวางลูกลงบนที่นอนทันทีในขณะที่ลูกง่วงแต่ยังไม่หลับ จะช่วยให้ลูกเรียนรู้ที่จะหลับไปได้ด้วยตัวเอง

3. จัดห้องนอนให้น่านอน

ห้องนอนควรเป็นสถานที่ที่เงียบ มืดสนิท และมีอุณหภูมิที่พอเหมาะ การใช้ผ้าม่านกันแสง และควบคุมอุณหภูมิห้องให้เย็นสบาย (ประมาณ 20-23 องศาเซลเซียส) จะช่วยให้ร่างกายลูกเข้าสู่ระยะหลับลึกได้ดีขึ้น และลดปัจจัยรบกวนที่อาจทำให้ลูกตื่นขึ้นมากลางดึกเมื่อเปลี่ยนวงจรการนอนหลับ

4. ฝึกลูกไม่ให้หลับคาเต้าหรือขวดนม

การปล่อยให้ลูกหลับคาขวดนมหรือเต้าคุณแม่ จะทำให้ลูกผูกโยงการนอนกับการกิน เมื่อตื่นกลางดึกก็จะเรียกร้องกินนมเพื่อหลับต่อ คุณแม่ควรให้นมก่อนเวลานอนสักระยะ เพื่อให้ลูกหลับได้เองโดยไม่พึ่งการกิน

5. อดทนและสม่ำเสมอ

การปรับพฤติกรรมการนอนของลูกต้องใช้เวลาและความอดทน โดยเฉพาะในช่วงแรกที่ลูกอาจจะยังตื่นบ่อย หากคุณพ่อคุณแม่สามารถทำตามกิจวัตรใหม่ที่สร้างขึ้นได้อย่างต่อเนื่อง ลูกจะสามารถเชื่อมวงจรการนอนหลับได้เอง และนอนยาวตลอดคืนได้ในที่สุด ซึ่งจะส่งผลดีต่อพัฒนาการของลูกและคุณภาพการนอนของทุกคนในครอบครัว

อ่านบทความ: ลูกหลับยาก : Sleep Regression ลูกไม่ยอมนอน พ่อแม่แก้ยังไง

อ้างอิง
PregnancyBirth&Baby
Sleepfoundation
Kidshealth