ประชาธิปไตยในบ้าน หมายถึง การให้สิทธิและเสรีภาพกับสมาชิกทุกคนในบ้านให้มีความเป็นอยู่ร่วมกันอย่างเท่าเทียม
แม้ว่าเด็กเล็กอาจจะไม่สามารถเข้าใจคำว่า ประชาธิปไตยในบ้าน ได้อย่างลึกซึ้งและถ่องแท้ แต่การสอนลูกให้เคารพสิทธิ์ของคนอื่นเป็นเรื่องสำคัญที่จะทำให้ลูกเติบโตขึ้นในสังคมประชาธิปไตยได้อย่างมีความสุข
1. ชวนลูกทำกิจกรรมซ่อนความรู้เรื่องการเคารพสิทธิ์ของผู้อื่น
#เล่นและลงมือปฏิบัติจากประสบการณ์จริง เด็กวัยอนุบาลกำลังเรียนรู้การเข้าสังคม ชอบเล่นกับเพื่อน เล่นเป็นกลุ่ม จึงเป็นช่วงวัยที่เหมาะสมต่อการเรียนรู้เรื่องการเคารพสิทธิ์ของผู้อื่น โดยคุณพ่อคุณแม่สามารถสอนให้ลูกเข้าใจและนำไปปรับใช้กับชีวิตประจำวัน เช่น สอนให้เคารพร่างกายของเพื่อน ไม่ทำให้เพื่อนเจ็บตัว เคารพคนอื่นด้วยการไม่ส่งเสียงดังในพื้นที่สาธารณะ การรักษาของส่วนรวม และรับฟังความคิดเห็นคนอื่นด้วยการยอมรับการเล่นที่หลากหลาย
#อ่านนิทานสร้างตัวตน ‘นิทาน’ คือตัวช่วยย่อยเรื่องยากให้กลายเป็นเรื่องง่าย คุณพ่อคุณแม่สามารถเลือกนิทานที่เหมาะสมกับเรื่องที่ต้องการให้ลูกเรียนรู้ได้ เช่น จั๊กกะจิ่งจิ่ง โดย คณะใกล้เที่ยงคืน เดินเรื่องด้วยการตั้งคำถามที่เริ่มจากตัวเอง แล้วค่อยๆ มองออกไปจนถึงผู้อื่น สุดท้ายเด็กๆ จะซึมซับและเรียนรู้การเคารพตัวเองก่อน เพราะฉันคือฉัน ฉันตอบตัวเองได้ว่าฉันคือใคร ทำอะไรได้หรือไม่ได้ แล้วค่อยๆ เรียนรู้ที่จะเคารพความคิดเห็น ตัวตนและสิทธิ์ของผู้อื่นตามวัยได้
#นิทานที่ลูกแต่งเอง ชี้ชวนให้ลูกเล่าสิ่งที่คิดหรือนิทานในจินตนาการแบบฉบับของตัวเองพร้อมกระตุ้นให้ลูกหาเหตุผล ด้วยประโยคคำถามปลายเปิด แต่ไม่ใช่คำถามชี้นำ เพื่อให้ลูกมีความเชื่อมั่นใจในความคิดของตัวเอง และเรียนรู้ที่จะยอมรับความคิดของผู้อื่น (จากนิทานเล่มอื่น)
2. เคารพความคิดเห็นของลูก
หนึ่งในวิธีที่จะทำให้ลูกเรียนรู้การเคารพตัวเองและผู้อื่นก็คือ การแสดงให้ลูกเห็นว่า คุณพ่อคุณแม่เชื่อมั่นและวางใจในตัวลูก ให้อิสระทางความคิด ยอมรับความคิดเห็นและการปฏิบัติของลูก แม้ว่าในหลายๆ ครั้ง ความคิดของลูกวัยอนุบายอาจไม่สมเหตุสมผลเอาเสียเลยก็ตาม
อย่างน้อยลูกก็จะได้เห็นถึง ‘พลังของการเลือก’ ทุกคนมีสิทธิ์เลือกในสิ่งที่ตัวเองต้องการ แต่ผลที่ได้จะเป็นอย่างไร คุณพ่อคุณแม่อาจต้องให้คำแนะนำหรือช่วยลูกค้นหาสิ่งที่เหมาะสมกับช่วงวัยของลูกต่อไป
3. แบ่งหน้าที่งานบ้าน และการมีระเบียบวินัยที่ดี
Jane Nelsen ผู้เชี่ยวชาญด้านการศึกษาและผู้เขียนร่วมของ Positive Discipline for Preschoolers ระบุว่า วิธีที่ดีที่สุดให้ลูกวัยอนุบาลเรียนรู้เรื่องการเคารพสิทธิ์ของผู้อื่นได้ดี สิ่งแรกต้องมีคือ ระเบียบวินัยที่ดี
#วินัยที่ดีสร้างได้ด้วยเรื่องใกล้ตัว เช่น การทำกิจวัตรประจำวันของตัวเอง รวมทั้งงานบ้านตามวัย ที่มาพร้อมกับความสนุกแบบยกครอบครัว เช่น การเปิดโหวตเลือกงานบ้าน เลือกขนม เลือกสถานที่ไปเที่ยว กิจกรรมเลือกหัวหน้าครอบครัวประจำสัปดาห์ (เช่นเดียวกับการเลือกหัวหน้าห้องเรียน) กิจกรรมวันเลือกของกินเป็นตั้ง แต่ต้องมีการกำหนดเงื่อนไขให้ชัดเจน เพื่อสอดแทรกลูกเรียนรู้เรื่องประชาธิปไตย ด้วยการยอมรับผลของการออกเสียงจากคนส่วนใหญ่ไปในตัว
4. ให้ลูกรู้จักสิ่งที่ควรทำ
#ใจดีแต่ไม่ใจอ่อน นอกจากเรียนรู้สิทธิ์และหน้าที่ของคนอื่นและตัวเองแล้ว คุณพ่อคุณแม่ยังควรสอนให้ลูกเรียนรู้การใช้สิทธิ์ของตัวเองโดยไม่ละเมิดสิทธิ์ของคนอื่น โดยคุณพ่อคุณแม่ควรสอนด้วยความใจดี ใจเย็น แต่ไม่ควรใจอ่อนเมื่อลูกละเมิดสิทธิ์ หรือสร้างความเดือดร้อนให้คนอื่น
#เอาใจลูกมาใส่ใจพ่อแม่ สิ่งที่จะทำให้ลูกรู้สึกดีและพร้อมที่จะเรียนรู้สิ่งดีๆ ได้คือ การที่คุณพ่อคุณแม่รับรู้อารมณ์ความรู้สึกของลูก รู้ว่าลูกกำลังรู้สึกอย่างไร พูดคุยกันอย่างอ่อนโยน ลดความดุดัน เพิ่มความเข้าใจและเห็นใจให้กับลูก ซึ่งใช้ได้กับเด็กทุกวัย เมื่อลูกได้รับสิ่งเหล่านี้อย่างต่อเนื่อง ลูกก็จะมีความเห็นใจกับคนรอบข้างต่อไปได้
COMMENTS ARE OFF THIS POST