ในช่วงเวลาที่คุณพ่อคุณแม่หลายบ้านต้องเปลี่ยนวิถีชีวิต จากการออกไปทำงานนอกบ้าน มาเป็นการนั่งทำงานอยู่ที่บ้านแทน แถมยังกินเวลายาวนานกว่าสองสัปดาห์ (หรืออาจจะมากกว่านั้น) ขณะที่เด็กเอง ก็ต้องเปลี่ยนวิถีชีวิตเช่นกัน เด็กหลายคนที่ตอนนี้ยังอยู่ในช่วงโรงเรียนเปิดเทอม ก็ต้องปรับรูปแบบมาเป็นการเรียนออนไลน์​ ส่วนเด็กที่โรงเรียนปิดเทอมก็จะว่าง ออกไปทำกิจกรรมนอกบ้านก็ไม่ได้ ไหนจะเด็กเล็กก่อนวัยเรียน ที่ต้องการการเล่นเป็นหลัก แม้จะมีพี่เลี้ยง หรือปู่ย่าตายาย แต่เมื่อเห็นพ่อแม่อยู่ที่บ้านด้วย ก็อดจะเรียกร้อง ชวนคนที่เขารักที่สุดมาเล่นด้วยกันไม่ได้ (แต่พ่อแม่ก็ต้องทำงานไงลูก!?!)

กี้—ณัชชา โรจน์วิโรจน์

ผู้ก่อตั้งและนักออกแบบผลิตภัณฑ์ บริษัท บลิกซ์ พ็อพ จำกัด

Q: แนวทางกิจกรรมง่ายๆ สำหรับพ่อแม่ และคนที่อยู่บ้านกับเด็กๆ ได้เอาไว้ทำ ในช่วงที่ต้องอยู่บ้านกับเด็กๆ แบบที่ออกไปไหนไม่ได้เลย

นอกจากนมเช้ากับนมบ่ายแล้ว สิ่งที่เด็กๆ ต้องการก็คือการเล่นนี่แหละ แต่จะเล่นอะไรในช่วงสถานการณ์แบบนี้ที่ต้องติดอยู่ในบ้านทุกวัน ก็น่าจะเป็นโอกาสดีที่คุณพ่อคุณแม่จะได้ใช้เวลากับลูกแบบเต็มวันและได้เรียนรู้ไปกับพวกเขา

สำหรับเราแล้วกิจกรรมที่สามารถปรับเปลี่ยนไปได้เรื่อยๆ ตามธีม ตามความสนใจของเด็ก คือ การประดิษฐ์ และตอนนี้ เศษวัสดุเหลือใช้จากสิ่งของที่เรากักตุนไว้เป็นเสบียง จะแปลงร่างมาเป็นเพื่อนและของเล่นให้เด็กๆ ได้ การประดิษฐ์นี้ก็ไม่ต้องสวยงามแต่อย่างใด ขวดพลาสติกเอามาติดปีกด้วยกล่องกระดาษซะหน่อยก็กลายเป็นจรวดแล้ว

การเล่นสำรวจสิ่งของในบ้านหรือรอบบ้าน ก็เป็นอีกอย่างที่น่าสนุกทีเดียว บางทีสิ่งของเหล่านั้นอาจกลายเป็นอะไรที่พิเศษขึ้น แค่เราใส่เรื่องราวเข้าไปให้มัน หรือชวนกันทำงานบ้านก็ยังได้เลย เช่น ชวนออกไปรดน้ำต้นไม้ แต่ก็ลองถามลูกซะหน่อยว่า “เราจะเอาอะไรไปรดนำต้นไม้ดีน้า ลองประดิษฐ์อุปกรณ์รดน้ำต้นไม้กันหน่อยไหม” เท่านี้กิจกรรมที่คุณพ่อคุณแม่ต้องทำระหว่างวัน เด็กๆ ก็สามารถมีส่วนร่วมด้วยทันที

Q: พ่อแม่อาจจะเล่นกับลูกตลอดเวลาไม่ได้ เพราะว่ามีงานต้องทำ มีประชุมต้องเข้า เราควรทำอย่างไรดี ให้สามารถบาลานซ์ระหว่างงานกับลูกได้ (โดยไม่รู้สึกผิดกับทั้งสองทาง)

เด็กๆ อาจจะยังไม่เข้าใจว่าทำไมเราต้องทำงานเยอะแยะขนาดนี้ งานของเด็กก็คือการเล่น ถ้าอย่างนั้นเรามา ‘สร้างงานสร้างอาชีพ’ ให้ลูกได้เล่นระหว่างที่เราทำงานไปด้วย จะได้ง่วนอยู่กับการทำงานทั้งสองฝ่ายไปพร้อมกัน

ก่อนเราจะเข้าประชุม ก็อาจจะจัดแจงมุมวาดเขียน มุมประดิษฐ์ ไว้ให้เด็กๆ ได้ทำงานของเขาหน่อย เกริ่นนำหรือทิ้งคำถามไว้ให้เขาได้ลองคิดลองค้นลองขีดเขียน อาจจะบอกเวลาเขาไว้สักหน่อย ว่าเดี๋ยวเราจะกลับมาแลกความคิดสิ่งประดิษฐ์อะไรกันต่อนะ รวมถึงการจัดพื้นที่ ‘เปลี่ยนมุมเปล่าให้เป็นมุมโปรด’ ของลูก ก็จะช่วยให้เขาได้ง่วนอยู่กับอะไรตรงหน้าได้เป็นเวลานานขึ้นอีกหน่อย

Q: หลายบ้านจะไม่เคยให้ลูกดูหรือเล่นหน้าจอโทรศัพท์หรือคอมพิวเตอร์มาก่อน แต่เด็กก็จะสนใจตอนที่พ่อแม่วิดีโอคอนเฟอเรนซ์ หรือหลายโรงเรียนก็ให้เด็กเรียนออนไลน์ มีการส่งกิจกรรมมาให้ทำที่บ้าน ตรงนี้พ่อแม่จะสามารถรู้ได้อย่างไรว่า ให้ลูกใช้หน้าจอเท่าไหร่ถึงจะพอดี ไม่ให้กลายเป็นเด็กๆ หันมาติดหน้าจอในช่วงเวลาแบบนี้ 

ไม่ว่าจะเด็กเล็กหรือเด็กโต การมองจอก็ควรอยู่ในระยะเวลาที่เหมาะสมไม่มากจนเกินไป แม้หลายๆ โรงเรียนจะส่งการบ้านมาทางออนไลน์ก็ตาม คุณพ่อคุณแม่อาจจะลองช่วยสรุปกิจกรรมที่ได้รับมอบหมายให้กับเด็กๆ เพื่อให้พวกเขาได้ไปจัดเตรียมการทำงานนอกจออย่างเต็มที่ ได้ละสายตาจากการที่จะต้องคอยมาดูหน้าจอบ้าง

ส่วนในเด็กเล็ก ก็อยากชวนคุณพ่อคุณแม่ให้หาวิธีเล่นกับลูกที่หลากหลายแทนการมองจอ ชวนทำงานบ้าน ชวนออกกำลังกาย ไปพร้อมๆ กับเรา ถึงแม้ว่าเขาอาจจะยังไม่สามารถทำภารกิจนั้นได้อย่างเต็มที่ก็ตาม ก็น่าจะส่งเสริมให้ลูกได้ลอง ได้คิด ได้เรียนรู้ ได้ทำอะไรใหม่อยู่เสมอ อีกทางหนึ่งเราควรหากิจกรรมอื่นๆ เข้ามาเพิ่มเติมอย่างสม่ำเสมอในช่วงที่ต้องมีการใช้หน้าจอ เพื่อให้เด็กๆ ยังรู้ว่ามีกิจกรรมสนุกๆ อีกมากมายรอคอยเขาอยู่หลังจากการทำกิจกรรมบนหน้าจอแล้ว เพื่อเลี่ยงการติดหน้าจอ ต้องทำให้เขารับรู้ว่า ‘กิจกรรมอื่นสนุกกว่าหน้าจอนะ’