ไม่ว่าลูกของคุณจะอายุเท่าไร ก็สามารถสร้างวีรกรรมชวนปวดหัวให้กับคุณพ่อคุณแม่ได้ทั้งนั้น แม้กระทั่งเจ้าตัวเล็กวัยหนึ่งขวบ ที่ดูไม่น่าจะมีฤทธิ์เดชอะไรมาก ก็กลับสร้างพฤติกรรมปั่นหัวพ่อแม่ไม่ให้ได้หยุดได้พักกันเลยทีเดียว

1. ไม่ยอมกินข้าว

เพราะลูกไม่ยอมกินข้าว ไม่ยอมกินอาหารที่มีประโยชน์ จนทำให้พ่อแม่กลุ้มใจว่าลูกจะได้สารอาหารไม่เพียงพอ จึงพยายามค้นหาวิธีการให้ลูกน้อยยอมทานอาหารดีๆ ทั้งอ่านหนังสือ เซิร์ชหาข้อมูลจากอินเทอร์เน็ต ตั้งกระทู้พันทิปสอบถามข้อมูลจากพ่อแม่คนอื่น

สาเหตุที่ทำให้ลูกไม่ยอมกินข้าว อาจเป็นเพราะลูกยังเคี้ยวไม่เป็น หรือไม่อยากเคี้ยวเพราะเจ็บฟันที่กำลังขึ้น หรือเด็กบางคนอาจอยากลองกินอาหารเอง พอพ่อแม่ป้อนให้เลยไม่ยอมกิน

ดังนั้น เมื่อลูกไม่ยอมกินข้าว พ่อแม่ไม่ควรดุและบังคับให้ลูกกินต่อ แต่ลองพยายามให้ลูกกินเอง ถึงแม้จะเลอะเทอะบ้าง แต่นั่นก็เป็นการเรียนรู้ และฝึกให้ลูกรับผิดชอบตัวเองได้

2. ร้องไห้อาละวาดเพราะถูกขัดใจ

การร้องไห้อาละวาดเป็นเรื่องปกติของเด็กวัยนี้ เด็กเริ่มจะแสดงพฤติกรรมดังกล่าวออกมาเมื่อถูกขัดใจ และการดุลูกเพื่อให้ลูกหยุดร้องไห้อาละวาดก็ไม่ช่วยอะไรเลย

ถ้าเจ้าตัวเล็กออกฤทธิ์บ่อยๆ พ่อแม่ควรลองสังเกตดู ว่าสาเหตุเกิดจากอะไร และพูดคุยกับลูกด้วยเหตุผล นอกจากนี้ การเบี่ยงเบนความสนใจลูก ก็อาจทำให้ลูกหยุดร้องไห้ได้

3. ดื้อ

พ่อแม่ต้องเข้าใจก่อนว่า การ ‘ดื้อ’ เป็นพฤติกรรมตามวัยของเด็กอายุ 0-6 ปี เด็กจะทดสอบพ่อแม่ด้วยการแสดงพฤติกรรมต่อต้าน เพิกเฉย ทำเป็นไม่สนใจสิ่งที่พ่อแม่พูด เพื่อดูว่าตัวเองอยู่ในภาวะที่เข้มงวดแค่ไหน

เวลาที่พ่อแม่จะสั่งให้ลูกทำอะไร พ่อแม่ควรใช้น้ำเสียงราบเรียบ นุ่มนวล หนักแน่น เสนอทางเลือกให้ลูกได้มีโอกาสเลือกเอง ว่าเขาควรจะทำอะไรก่อนหลัง เช่น “ได้เวลาทำการบ้านแล้ว แม่ให้ลูกเลือกว่าจะนั่งทำตรงนี้ หรือไปทำในห้องนอน”

4. ชอบขว้างปาสิ่งของ

สิ่งที่ทำให้พ่อแม่เหนื่อย ไม่ใช่เพราะลูกชอบขว้างปาสิ่งของ แต่เป็นเพราะต้องคอยตามเก็บสิ่งของที่ลูกปาทิ้งออกไป และไม่เข้าใจว่าทำไมลูกถึงได้ขยันขว้างข้าวของได้ขนาดนั้น

การขว้างปาสิ่งของเป็นการทดลองและการเรียนรู้อย่างหนึ่ง เด็กอยากรู้ว่าจะเกิดอะไรขึ้นหลังจากขว้างสิ่งของออกไป ถ้าพ่อแม่ไม่อยากให้ลูกทำพฤติกรรมแบบนี้ พ่อแม่ควรพูดด้วยน้ำเสียงหนักแน่นและสีหน้าที่จริงจัง พร้อมกับอธิบายถึงสาเหตุที่ไม่ชอบให้ลูกขว้างปาสิ่งของ

5. หวงของเล่น

เพราะเด็กเรียนรู้ว่าของเล่นชิ้นนี้คือของเล่นของเขาเพียงคนเดียว นอกจากนี้ ยังเกิดความรู้สึกผูกพันกับของเล่น เมื่อมีคนมาแย่งของเล่นไป ทำให้เด็กมีปฏิกิริยาตอบโต้อย่างรุนแรง

เมื่อลูกกล้าที่จะแบ่งของเล่นให้คนอื่น พ่อแม่ควรชื่นชมลูกเพื่อให้เขาเรียนรู้ว่า การแบ่งของเล่นให้คนอื่นเล่นเป็นสิ่งที่ดี ถ้าทำแบบนี้จะได้รับคำชมจากพ่อแม่ เมื่อเขาอยากได้รับคำชมจากพ่อแม่ เขาก็จะแบ่งของเล่นให้คนอื่นเล่น

6. รื้อของจนห้องรก

เพราะวัยนี้ชอบที่จะเรียนรู้และสำรวจสิ่งต่างๆ รอบตัว ทำให้เห็นอะไรก็มักเกิดความสงสัย และพร้อมรื้อข้าวของเพื่อหาคำตอบ พ่อแม่สามารถปล่อยให้ลูกเรียนรู้ได้ แต่ควรสอนให้เขารับผิดชอบสิ่งที่ทำ ด้วยการฝึกให้เขาเก็บสิ่งของต่างๆ ด้วยตัวเอง หรือหาของเล่นแบบดึงไม้ออกมาให้เล่นแทน

อ้างอิง
The Asian Parent
Pantip
Thai Health
คัมภีร์เลี้ยงลูกวัยแรกเกิด-วัยรุ่นตอนปลาย
นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์
โรงพยาบาลสมิติเวช
โรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์