เด็กในช่วง 3-6 ขวบ เป็นช่วงอายุที่กำลังมีพัฒนาการและการเปลี่ยนแปลงค่อนข้างมาก ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ควรมีส่วนสำคัญในการผลักดันและส่งเสริมพัฒนาการให้ลูก

แต่บางครั้งพฤติกรรมของคุณพ่อคุณแม่นี่แหละ ที่ส่งผลให้ลูกมีพัฒนาการช้ากว่าปกติ เช่น ลูกสามขวบแล้ว แต่ยังเดินและวิ่งไม่คล่อง ขี่จักรยานสามล้อไม่ได้ หรือขึ้น-ลงบันไดแบบสลับเท้าไม่ได้ หากคุณพ่อคุณแม่สังเกตเห็นพัฒนาการล่าช้าเหล่านี้ ควรเริ่มพาลูกไปปรึกษาแพทย์

แต่พฤติกรรมอะไรของคุณพ่อคุณแม่ ที่มีผลต่อพัฒนาการล่าช้าของลูก ลองสังเกตและมาปรับเปลี่ยนพฤติกรรมไปด้วยกันค่ะ

1. ปกป้องลูกมากเกินไป

เด็กวัย 3-6 ขวบ ควรทำกิจวัตรประจำวันและช่วยเหลือตัวเองได้ แต่คุณพ่อคุณแม่อดใจไม่ได้ที่จะเข้าไปทำแทน ส่งผลให้กล้ามเนื้อมัดใหญ่และมัดเล็ก รวมถึงการเคลื่อนไหวของร่างกายของลูกเป็นไปอย่างล่าช้าและขาดโอกาสที่จะเรียนรู้

นอกจากนี้การเลี้ยงดูที่ขาดกฎเกณฑ์ ระเบียบวินัย ตามใจจนเกินพอดี ส่งผลให้ลูกขาดความคิดในด้านเหตุและผล ขาดแรงจูงใจในการเรียนรู้ และขาดความยับยั่งชั่งใจเพราะถูกตามใจจนเคยชิน

พฤติกรรมที่ควรเปลี่ยน: คุณพ่อคุณแม่พยายามไม่เข้าไปช่วยเหลือลูกหรือช่วยเหลือให้น้อยที่สุด และจัดสิ่งแวดล้อมภายในบ้านให้ปลอดภัย เพื่อลูกจะได้เรียนรู้อย่างเต็มที่ ยกตัวอย่างเช่น ใช้เบาะรองพื้นป้องกันการกระแทก ใช้ที่ปิดปลั๊กไฟ และติดมุมโต๊ะเพื่อลบเหลี่ยมมุม

2. ไม่ส่งเสริมพัฒนาการของลูก

เลี้ยงลูกแบบปล่อยปละละเลย ไม่มีเวลาให้ลูก จนไม่ได้สังเกตพัฒนาการของลูก รวมถึงไม่ได้ซื้อของเล่นที่ส่งเสริมพัฒนาการ ขาดการพูดคุยและไม่ได้เล่านิทานให้ลูกฟัง

พฤติกรรมที่ควรเปลี่ยน: คุณพ่อคุณแม่ต้องเข้าใจก่อนว่า พัฒนาการของลูกมีความสำคัญไม่ต่างจากการกินและนอนของลูก และจัดสรรเวลาให้เหมาะสม เพื่อที่จะได้อยู่เล่นกับลูก สังเกตพัฒนาการ และส่งเสริมได้อย่างเหมาะสม

3. ปล่อยให้ลูกติดหน้าจอ

ไม่ว่าจะเป็น จอทีวี จอคอมพิวเตอร์ จอโทรศัพท์มือถือ ฯลฯ ถ้าขาดการควบคุมเวลาและคัดกรองสื่อที่ดี ก็จะส่งผลให้ลูกขาดทักษะทางสังคม เพราะไม่ได้เข้าสังคมหรือเล่นกับเด็กในวัยเดียวกัน

นอกจากนี้หน้าจอยังเป็นตัวการที่ทำให้เด็กสมาธิสั้นเพิ่มขึ้นทั่วโลก และเป็นต้นเหตุของการพูดช้า สมาธิสั้น และออทิสติก

พฤติกรรมที่ควรเปลี่ยน: สามปีแรกเป็นช่วงที่ลูกมีพัฒนาการทางด้านภาษาดีที่สุด แทนที่คุณพ่อคุณแม่จะเลี้ยงลูกด้วยหน้าจอ ลองเปลี่ยนมาพูดคุยกับลูก เล่านิทานให้ลูกฟัง ให้ลูกฟังเพลง รวมถึงทำกิจกรรมที่ส่งเสริมจินตนาการและใช้ความคิด เช่น วาดรูประบายสี ปั้นแป้งโดว์ เล่นบทบาทสมมติ เพราะการเล่นส่งเสริมช่วยพัฒนาการของเด็กวัยนี้ได้ดีที่สุด

4. ใช้อารมณ์รุนแรงกับลูก

ส่งผลถึงพัฒนาการทางด้านอารมณ์ เพราะการที่ลูกจะรู้จักเห็นใจ รัก และมีน้ำใจกับคนอื่น เริ่มต้นจากแบบอย่างที่ดี พัฒนาการนี้จะถูกสกัดกั้นเมื่อคุณพ่อคุณแม่ใช้อารมณ์รุนแรงกับลูก ดุด่าหรือตี ทำให้ลูกเป็นเด็กมีอารมณ์รุนแรงและก้าวร้าว

พฤติกรรมที่ควรเปลี่ยน: การที่จะให้ลูกมีพัฒนาการทางด้านอารมณ์ที่ดี คุณพ่อคุณแม่ต้องไม่ใช้ความรุนแรงกับลูก มอบความรัก และสอนให้ลูกรู้จักเหตุผลมากกว่าทำโทษด้วยการตี รวมถึงกล่าวชมเชยเมื่อเห็นลูกเป็นเด็กดี

5. พ่อแม่ทะเลาะกัน

ส่งผลเสียต่อพัฒนาการทางสมอง เด็กในวัยหกเดือนสามารถรับรู้ได้ถึงความขัดแย้งของพ่อแม่แล้ว และจะผลิตฮอร์โมนความเครียดออกมา ทำให้สมองบางช่วงหยุดชะงัก เช่น นอนไม่หลับ วิตกกังวล มีภาวะซึมเศร้า และก้าวร้าว

พฤติกรรมที่ควรเปลี่ยน: พยายามอย่าทะเลาะกันให้ลูกเห็น และอธิบายเหตุและผลรวมถึงการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งที่เกิดขึ้น เพื่อให้ลูกคลายความกังวล และยังเสริมทักษะเชิงบวก ในการจัดการกับอารมณ์และปัญหาได้ด้วย

6. ให้ลูกนอนไม่เพียงพอ

นอนไม่เพียงพอเป็นปัจจัยสำคัญที่จะไปสกัดกั้นพัฒนาการของลูก ทั้งพัฒนาการทางด้านร่างกายและอารมณ์ ส่งผลให้เสียต่อความจำและสมาธิ รวมถึงทำให้ลูกไม่สดชื่นร่าเริง

พฤติกรรมที่ควรเปลี่ยน: คุณพ่อคุณแม่ควรให้ลูกวัยอนุบาลนอนอย่างต่ำ 12 ชั่วโมงต่อวัน คือนอนกลางคืน 10 ชั่วโมง และนอนกลางวัน 2 ชั่วโมงa

7. ใช้คำสั่งมากกว่าให้เหตุผล

คำสั่งของคุณพ่อคุณแม่อาจเป็นตัวสกัดกั้นพัฒนาการของลูก และสร้างแรงต่อต้านให้ลูกด้วย ยกตัวอย่างเช่น ‘หยุดโยนของเล่นทิ้งเดี๋ยวนี้’ เป็นคำสั่งที่บอกให้ลูกหยุดทำสิ่งนั้น โดยไม่บอกเหตุผลหรือผลเสียที่จะตามมาจากการกระทำนั้น

พฤติกรรมที่ควรเปลี่ยน: ลูกอาจจะกำลังสำรวจและมีความอยากรู้ว่า เมื่อโยนของเล่นขึ้นฟ้าแล้วจะเกิดอะไรขึ้นต่อไป คุณพ่อคุณแม่ควรสอนในสิ่งที่ถูกต้องและใช้เหตุผลที่เหมาะสมในการตักเตือนลูก และแสดงความชื่นชม เมื่อลูกมีพฤติกรรมที่ดี

อ้างอิง
Amarinbabyandkids
Sanook
Women.mthai
Aboutmom