การรับมือกับความผิดหวังเป็นหนึ่งในทักษะที่ไม่ได้เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ แต่เป็นสิ่งที่ต้องเรียนรู้และฝึกฝนตั้งแต่ยังเล็ก

1. ฝึกลูกโอบกอดตัวเอง และหายใจลึกๆ ไว้บรรเทาความรู้สึกผิดหวัง

– สอนให้ลูกกอดตัวเอง เมื่อความผิดหวังทำให้เกิดอารมณ์เชิงลบมากมาย สิ่งที่จะช่วยให้ลูกวัยอนุบาลสงบสติอารมณ์ และจัดการกับความรู้สึกได้ก็คือ การโอบกอดตัวเอง หายใจเข้าลึกๆ เพื่อเพิ่มออกซิเจนในสมอง จากนั้นให้ลูกเป่าลมหายใจออกทางปากเหมือนตอนเป่าเทียนวันเกิด หรือเป่าฟองสบู่ ค่อยๆ ทำซ้ำไปมาจนกว่าจะรู้สึกดีขึ้น

– กอดจากคุณพ่อคุณแม่ วิธีเยียวยาจิตใจที่เรียบง่ายที่ดีและดีต่อใจลูกมากที่สุด ก็คือการกอดของคุณพ่อคุณแม่ แม้ว่าอ้อมกอดนั้นจะไม่ได้ช่วยให้ความรู้สึกผิดหวังหายไป แต่จะช่วยให้ความสบายใจเพิ่มมากขึ้น

– ไม่เดินหนีลูก ตรงข้ามกับการโอบกอด คือ การผลักไส หรือเดินหนีลูกไปทางอื่น เพราะสิ่งนี้จะยิ่งทำให้ลูกรู้สึกไม่มั่นคง หวาดกลัว และสงบสติอารมณ์ได้ยากมากขึ้นกว่าเดิม แต่ให้คอยอยู่เคียงข้าง หรืออยู่ใกล้ๆ ลูก จนกว่าลูกจะรู้สึกดีขึ้น

– กอดตุ๊กตาตัวโปรด เวลาที่ลูกต้องรับมือกับความรู้สึกแย่ๆ ลองให้ลูกเอาตุ๊กตาตัวโปรดของตัวเองมาโอบกอด และถ้ายังไม่อยากพูดกับคุณพ่อคุณแม่ ลองระบายความรู้สึกของตัวเองให้ตุ๊กตาฟังวิธีนี้จะช่วยให้ลูกเข้าใจอารมณ์และความคิดของตัวเองมากขึ้น และรู้สึกดีขึ้นได้

2. สอนลูกสะท้อนความคิดออกมาเป็นคำพูด

Melissa Marote ที่ปรึกษาทางคลินิกมืออาชีพด้านสุขภาพจิต แนะนำว่า เมื่อลูกผิดหวัง หลังจากสถานการณ์เริ่มคลี่คลาย สิ่งหนึ่งที่คุณพ่อคุณแม่ควรทำคือ สะท้อนความคิดให้กับลูก แล้วแสดงความเข้าใจสิ่งที่ลูกกำลังเผชิญอยู่ เช่น ปลอบลูกว่า แม่รู้ว่ามันยากสำหรับลูก ไม่เป็นไรเลยที่ลูกจะรู้สึกผิดหวัง หากเป็นแม่ แม่ก็คงจะเสียใจมากในสถานการณ์นี้เหมือนกัน

นอกจากนั้นการถามคำถามเชิงบวก หรือคำถามปลายเปิดเพื่อชวนลูกคิดวิธีแก้ปัญหา เช่น ลูกรู้สึกยังไงเมื่อเกิดเหตุการณ์นี้ อยากให้อะไรเกิดขึ้นแทน หรือ เราจะเปลี่ยนสิ่งนี้ให้เป็นสิ่งที่ดีได้อย่างไร เพื่อให้ลูกรู้ว่า ความผิดหวังไม่ใช่ทุกอย่าง แต่ก็อาจมีบางอย่างที่ได้เรียนรู้จากความผิดหวังเช่นกัน

– สะท้อนความคิดให้กับลูก เมื่อความโกรธจากความผิดหวังไม่ได้ทำให้ลูกได้ในสิ่งที่ต้องการ คุณพ่อคุณแม่สามารถช่วยลูกรับมือได้ด้วยการสะท้อนความคิดให้กับลูกด้วยประโยคสั้นๆ เช่น แม่รู้ว่าลูกกำลังเสียใจ หรือแม่เข้าใจว่าลูกกำลังผิดหวัง ดังนั้น ลูกไม่จำเป็นต้องฝืนหรือเก็บความรู้สึกไว้ในใจคนเดียว

– สะท้อนความคิดด้วยตัวลูกเอง หมายถึงการสอนให้ลูกทบทวนความคิด และพูดความรู้สึกของตัวเองออกมา เช่น รู้ว่าตัวเองกำลังผิดหวัง ก็ให้บอกออกมาว่า ผิดหวัง เสียใจ เพื่อให้คุณพ่อคุณแม่เข้าใจและแนะนำวิธีรับมือกับอารมณ์นั้นๆ ต่อไปได้

3. เรียนรู้ความผิดหวังล่วงหน้า และฝึกเปลี่ยนเส้นทางความรู้สึก

หนึ่งในวิธีรับมือกับความผิดหวังที่ดีคือเรียนรู้ความผิดหวังล่วงหน้า เช่น บอกลูกก่อนที่จะพาลูกเข้าไปในร้านไอศกรีมว่าร้านนี้อาจจะไม่มีรสที่ลูกชอบ  หรือก่อนที่ลูกจะเล่นเกมแล้วอาจจะไม่ชนะ แล้วสอนใช้ช่วงเวลานี้ สอนว่าลูกควรทำอย่างไรเมื่อผิดหวัง เช่น การบอกกับตัวเองว่า ไม่เป็นไร กินอย่างอื่นก็ได้ หรือ ไม่แน่นะ อาจจะชนะก็ได้ เมื่อลูกได้เตรียมใจล่วงหน้าก็จะรับมือกับความผิดหวังได้ดีขึ้น

แต่หากลูกโฟกัสไปที่ความรู้สึกเชิงลบมาเกินไป ลองใช้เทคนิคการเบี่ยงเบนความสนใจให้ไปทำอย่างอื่นก่อน เพื่อปล่อยวางความรู้สึกต่างๆ เช่น ชวนวาดภาพ สาดสีละเลงความรู้สึก ตีกลอง เป่าลมโกรธใส่ก้อนเมฆบนท้องฟ้า อ่านนิทานหรือดูการ์ตูน แต่หนึ่งในวิธีที่ใช้ได้ผลดีก็คือ เล่าเรื่องจากประสบการณ์ของคุณพ่อคุณแม่ให้ลูกฟัง เพราะลูกจะเรียนรู้วิธีการแก้ไขปัญหาของคุณพ่อคุณแม่และนำไปปรับใช้ในอนาคตได้

4. พ่อแม่คือตัวอย่าง ครอบครัวคือแบบฝึกหัด

เด็กๆ มักเรียนรู้ทักษะชีวิตมากมายได้จากการเฝ้ามอง สังเกต จดจำทุกการกระทำของคุณพ่อคุณแม่ รวมไปถึงวิธีคิดที่ผ่านออกมาเป็นคำพูด การลงมือปฏิบัติ หรือการแสดงออกในรูปแบบต่างๆ ดังนั้นหากอยากให้ลูกจัดการกับความรู้สึกผิดหวังได้อย่างเหมาะสม คุณพ่อคุณแม่เองก็ต้องเป็นผู้ที่จัดการและรับมือกับความผิดหวังของตัวเองให้ได้อย่างเหมาะสมเช่นกัน

Timothy L. Verduin ผู้ช่วยศาสตราจารย์ทางคลินิกในภาควิชาจิตเวชศาสตร์เด็กและวัยรุ่นที่ NYU Langone Health แนะนำว่า ควรจัดสรรเวลาพาลูกไปสร้างสายสัมพันธ์ที่ดีกับคนอื่นๆ ในครอบครัวเป็นประจำ เพื่อให้ลูกได้เรียนรู้การอยู่ร่วมกับผู้ใหญ่ ได้เห็นแนวความคิดและวิธีการเผชิญหน้ากับสิ่งที่ไม่เป็นไปตามความคาดหวัง และที่สำคัญสายใยของครอบครัวนี้ จะช่วยให้ลูกสามารถหันไปหาใครสักคนในช่วงเวลาที่ยากลำบากได้

ระหว่างที่ลูกได้ใช้เวลาอยู่กับครอบครัว อาจพบกับเรื่องผิดหวังมากมาย และนี่คือ โอกาสทอง ที่จะใช้สอนเป็นบทเรียนให้กับลูก พร้อมให้ความมั่นใจกับลูกว่า ทุกคนเคยผ่านช่วงเวลาของความผิดหวัง ครอบครัวจะทำให้ลูกรู้ว่า ในความผิดหวัง ยังมีช่วงเวลาแห่งความสนุกสนาน ความสุข มีช่องว่างให้ลูกเติบโต และมีพื้นที่ข้างๆ ให้ที่อยู่ด้วยกันแบบนี้ไปเรื่อยๆ

อ้างอิง
parents
tinybeans