เรารู้กันดีว่า พฤติกรรมของคุณพ่อคุณแม่มีผลต่อการเรียนรู้และเลียนแบบพฤติกรรมของลูกน้อย แต่อาจลืมคิดไปว่า ไม่ใช่แค่พฤติกรรม แต่คำพูดของคุณพ่อคุณแม่ ก็มีส่วนในการกำหนดลักษณะนิสัยและ ปรับพฤติกรรมลูก ได้เช่นกัน

ดังนั้น เมื่อต้องการ ปรับพฤติกรรมลูก นอกจากคุณพ่อคุณแม่จะต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของตัวเองแล้ว Mehezabin Dordi นักจิตวิทยาคลินิก แผนกเวชศาสตร์ฟื้นฟูและเวชศาสตร์การกีฬา โรงพยาบาล Sir HN Reliance Foundation ยังกล่าวว่า “การสื่อสารกับลูกเป็นเรื่องที่พ่อแม่ควรใส่ใจ ที่จะสร้างความภาคภูมิใจในตัวเองให้ลูก ใช้การสื่อสารเชิงบวก ซึ่งมีสองแขนงใหญ่ๆ หนึ่ง—คือการพูดให้กำลังใจหรือชื่นชมลูก สอง—คือการรับฟังลูกอย่างเข้าใจ สองสิ่งนี้จะทำให้ลูกรู้สึกมีคุณค่า มีความมั่นใจในตัวเอง และสร้างลักษณะนิสัยเชิงบวกสำหรับลูกในอนาคตด้วย”

การพูดเชิงบวกถึงเปลี่ยนนิสัยของลูกได้จริงไหม ?

1. สารความเครียดในสมอง – งานวิจัยหลายชิ้นกล่าวว่า การที่คุณพ่อคุณแม่ใช้คำพูดเชิงบวกกับลูกจะช่วยส่งเสริมพัฒนาการทางสมองให้กับลูกได้ แต่ในทางกลับกัน คำพูดเชิงลบของคุณพ่อคุณแม่เพียงคำเดียว อาจเพิ่มการผลิตสารเคมีที่กระตุ้นความเครียดในสมองของลูก ทำให้ลูกเป็นเด็กไม่มีความสุข เก็บกด และนำไปสู่นิสัยก้าวร้าวได้

2. เด็กเรียนรู้จากพ่อแม่ – การตะคอกหรือใช้น้ำเสียงเชิงตำหนิกับลูก อาจทำให้ลูกเชื่อฟังในระยะสั้น แต่ในระยะยาวลูกจะซึมซับและจดจำพฤติกรรมเหล่านั้น และอาจเริ่มมีนิสัยพูดจาไม่ดีกับพ่อแม่ รวมถึงพูดจาก้าวร้าวใส่คนอื่นด้วย

ใช้คำพูดเชิงบวกกับลูกอย่างไรดี ?

การใช้คำพูดเชิงบวก ต้องเริ่มต้นจากการเข้าใจลูก ใช้น้ำเสียงที่ไม่ดุดัน น้ำเสียงเชิงตำหนิ หรือแสดงความเบื่อหน่าย แต่ควรพูดกับลูกด้วยน้ำเสียงที่จริงใจและใส่ใจความรู้สึกของลูกอย่างที่สุด

ตัวอย่างการพูดกับลูกเชิงบวก เช่น

1. เมื่อลูกโกรธ

แทนที่จะตวาดให้ลูกอยู่เฉยๆ หรือใช้เสียงดังถามลูกว่า “ทำไมถึงพูดกับแม่อย่างนี้” ลองเปลี่ยนเป็น “พ่อกับแม่รู้ว่าลูกโกรธแค่ไหน” หรือ “ตอนนี้ลูกกำลังโกรธมาก บอกพ่อแม่ได้ไหมว่าทำไมโกรธขนาดนี้” เพื่อให้ลูกได้พูดระบายความรู้สึกของตัวเองออกมา

2. เมื่อลูกไม่เชื่อฟัง

แทนที่จะพูดว่า “แม่บอกกี่ครั้งแล้ว!” หรือ “พ่อจะเตือนให้ใส่รองเท้าอีกรอบเดียวเท่านั้นนะ…” ลองเปลี่ยนเป็นการพูดและอธิบายเหตุผลว่าทำไมลูกถึงควรทำตามที่คุณพ่อคุณแม่บอก เช่น “พ่ออยากให้ลูกเตรียมตัวใส่รองเท้า เพราะอีกไม่เกินห้านาทีเราจะออกจากบ้านกันแล้ว”

3. เมื่อลูกร้องไห้

แทนที่จะตำหนิลูกว่า “เรื่องแค่นี้ ร้องไห้ทำไม” หรือออกคำสั่ง “หยุดร้องเดี๋ยวนี้!” ลองเปลี่ยนเป็นแสดงความเข้าอกเข้าใจ เช่น “แม่เข้าใจว่าลูกกำลังเผชิญกับความรู้สึกที่ยาก แต่แม่อยู่ข้างๆ ลูกนะ”

4. เมื่อลูกมีความลับ

แทนที่จะคาดคั้นให้ลูกบอก หรือพูดว่า “เป็นเด็กเป็นเล็ก อย่ามีความลับกับพ่อแม่นะ”ลองเปลี่ยนเป็น “ลูกมีเรื่องที่ไม่อยากบอกพ่อแม่ แปลว่าลูกกำลังโตขึ้นแล้ว ลูกอยากจัดการสิ่งที่คิดด้วยตัวเอง ลูกปรึกษาเพื่อนหรือคุณครูได้ แต่เมื่อไหร่ที่ลูกเจอปัญหา ลูกบอกพ่อแม่ได้เสมอ”

อ่านบทความ: 9 คำพูด toxic ที่ไม่ควรพูดเมื่อลูกทำผิด

อ้างอิง
Her Circle
Verywellfamily
This and that parenting